تابلو فرش تبریز
فرش تبریز
آذربایجان شرقی یکی از مهم‌ترین مراکز بافت قالی در ایران است و قالیهای بافت آن از تنوع و گوناگونی بسیاری برخوردارند.
تبریز یکی از بزرگترین و مهم‌ترین مراکز قالیبافی در سطح ایران و جهان است و نقش مهمی را در زمینهٔ توسعه و گسترش سنت‌ها و هنرهای تزئینی و کاربردی بازی می‌کند.
آذربایجان و بویژه شهر تبریز از دیر باز در خلق قالیهای نفیس، نقش عمده ای داشته است.
سابقه تاریخی هنری این مردم به دوران مادها می‌رسد. طراحی فرش در این مرز و بوم، سابقه طولانی دارد و طراحان بزرگی در این منطقه وجود داشته اند که با خلق آثار گرانبها و با ارزش، خدمات ارزنده ای به فرش ایران کرده اند.
به استناد منابع بسیار، در قرن سوم هجری ، آذربایجان از بزرگترین مراکز بافت قالی و زیلو بود. در دوره سلجوقیان و ایلخانیان هنر قالی بافی در آذربایجان رواج کامل داشت و بر مبنای مینیاتورهای نسخ خطی خمسه نظامی اثر قاسم علی و برخی آثار دیگر که بیشتر نقوش قالی و طرز بافت آن را نمایش می‌دهند، آشکار می‌شود که قالی بافی در دوره تیموریان و سپس در دوره صفویه سیر تکاملی خود را طی نمود و نقوش جدیدی چون سجاده ای، گل و بوته، ترنج و لچک، حیوانات، خصوصاً نقش گل شاه عباسی متداول گردید و تنوع رنگ‌ها و استفاده از ابریشم، ظرافت و زیبایی و کیفیت قالی‌ها را تا حد قالی پرده نما، بالا برد. نمونه‌های چنین فرش هایی هم اکنون در بسیاری از موزه‌های دنیا در معرض نمایش قرار دارد.
تبریز از مراکز عمده قالی بافی ایران است و از زمان جانشینان هلاکوخان مغول و پس از آن ، مرکز داد و ستد قالی بوده است. در دوره صفوی نیز قالیهای بسیار نفیس در آذربایجان بافته می‌شد.
از این رو به جرات میتوان گفت که حفظ و احیای هنر قالیبافی در ایران مرهون هنرمندان قالیباف و بازرگانان آذربایجان است. امروز هم آذربایجان یکی از مراکز مهم تولید انواع قالی در ایران است و بافتن انواع قالی در بیشتر شهرها و روستاهای آذربایجان رواج کامل دارد و قالیبافی از صنایع دستی مهم استان محسوب می‌شود.
تولیدات این هنر از نظر صادرات اهمیت بسیار دارد و یکی از اقلام صادراتی عمده ایران را تشکیل می‌دهد. این امر موجب اشتغال نیروی عظیم انسانی نیز شده است. صنعت قالیبافی در سراسر استان به صورت کارگاهی در مناطق شهری ، و تک بافی تقریباً در اغلب روستاهای آذربایجان رواج دارد و هر ساله تعداد قابل توجهی از انواع قالی و قالیچه در طرح‌ها و نقشهای متنوع و بافت‌های گوناگون به بازارهای داخلی و خارجی عرضه می‌شود.
لازم به ذکر است هفت نشان جغرافیایی از شهرستان‌های تبریز، خواجه، سراب، مهربان، هریس، بخشایش و آذرشهر از آذربایجان شرقی به ثبت ملی رسیده‌اند.
قالی هریس گونه‌ای قالی ایرانی و آذربایجان از صنایع دستی همین خطه است که امروزه و در گذشته تولید می‌شده است. هریس در کنار جاده ای که تبریز را به شهرستان اهر متصل می‌کند قرار دارد. از نظر قالی بافی معروفیت زیادی دارد و فرشهای ابریشمی و پشمی و خوش آب و رنگ آن از دیر زمان مطلوب بازارهای داخل و خارج بوده است. فرشهای هریس با وجود آنکه همگی در یک سبک بافته می‌شود ولی کمتر مشابه یکدیگر هستند.
قابلیتهای قالی آذربایجان تنها به قالیهای نفیس تبریز و تابلوبافی سردرود و یا نقش ماهی خوی و یا … نیست، بلکه قالیهای درشت بافت مناطقی نظیر هریس مهربان خوانمرودو مهرام و هیق خود داری اعتبار و جایگاه جهانیست.
قالی بافان هریس در گذشته از به کاربردن نقشه، احتراز می‌نمودند و اغلب فرشهای خود را به کمک حافظه می‌بافتند. بافندگان محلی سابقاً پشمهای مورد مصرف خود را از گوسفند ان ایل شاهسون تأمین می‌کردند.
راحله، افشان، حیات، تاجری، صمدخانی، پیشیکلی، چلینگری، علی اصلان، سیل آپادان یا صبوری، قره قاش، خاتون نقشه، ماری، اشرف، کف ساده، اسماعیل بگ، یدی گل، حافضعلی، دستمال نقشه،اسامی نقشه هایی که از قدیم در هریس بافته می‌شد. البته امروز بیشتر طرحهای صمد خان، تاجری، صبوری، یدی گل، علی اصلان، اسماعیل بیک، چلینگر، افشان و تلفیقی هریس بافته می‌شود.
اندازه‌های: ۵/۱×۱، ۴×۳، ۲×۲، ۵/۲×۵/۳، ۳×۲ ۳*۳ متر با رجشماره ۱۵ تا ۳۰ به بالا معمولا رواج دارد. در بخش مرکزی هریس قالی‌هایی با رجشمار ۴۰ به بالا نیز بافته می‌شود. اکثر بافندگان این ناحیه را بانوان تشکیل می‌دهند.
در قالیهای هریس رنگهای تیره و تلخ با هارمونی خاصی به کار می‌روند از قبیل: سرمه ایی تیره، قهوه ایی سیر، قرمز روناسی، مسی، سبز تیره وبنفش زردو ابی … که همان طور که گفته شد از رنگینه‌های گیاهی اطراف بدست می‌آیند که عبارتند از: روناس، ذلیر، تولوخ کولی، پوست پیاز، قره چوپ (چوب سیاه)، نیل کلکته، دوه قولاغی (گوش شتر) ریشه اشگون که در رنگرزی سنتی رایج است. همچنین برای دندانه دادن از سنگ قیناخ، زاج سفید، اکسید آهن و دوغ استفاده می‌کنند. لازم به ذکر است، دوغ فقط با روناس به کار می‌رود.
در قالیهای هریس میتوان هم کنتراست از حیث تیره و روشن اشاره کرد و هم کنتراست از حیث ریتمهای متنوع رنگی و هم چنین کنتراست در نقشهای ریز و درشت از مواردیست که می‌تواند در آنها به طور مشروح سخن راند.
به جرات میتوان گفت که حفظ و احیای هنر قالیبافی در ایران مرهون هنرمندان قالیباف و بازرگانان آذربایجان است. امروز هم آذربایجان یکی از مراکز مهم تولید انواع قالی و قالیچه در ایران است و زیباترین و خیال انگیز ترین تابلوفرش هایی که بنام تابلوفرش تبریز می شناسید بافت آن در بیشتر شهرها و روستاهای آذربایجان رواج کامل دارد و قالیبافی از صنایع دستی مهم استان محسوب می‌شود.
مدتهاست شهر تبریز بنام پایتخت فرش جهان شناخته و به ثبت ملی رسیده و اخیرا ثبت جهانی در سازمان یونسکو شده است.
سایر سوغاتی که میتوان از تبریز تهیه کرد عبارتند از :
برای خرید کفش و دمپائی چرم ( باشماخچی بازار ) خیابان دارایی در تبریز اگر دست دوز خواستید باید اندازه پای شما را بگیرند و آدرس بدهید تا براتون ارسال کنند من کفش افراشته را پیشنهاد میکنم.
برای خرید آجیل بهترین ها آجیلی تبریز و تواضع هستند که شعبه های آنها در خیابان آبرسان – جنب دانشگاه تبریز و آبیاری – خیابان ولی عصر – چهار راه شهناز میباشند.
پنیر لیقوان در بازار تبریز ، گرجیلر – حاج سلطانعلی
شیرنی های خوب را از قنادی های رکس ، کریمی ، تشریفات ، تکدرخت ، ایوبی ، پاک ، بوغدا ، جام جم ، دقیق ، وطن ، تبریزی ،تصاج ، کوماج هر کدام که به مسیر شما نزدیک باشد . برای مشاهده آدرس در قسمت صفحه اصلی به قنادی های تبریز همین سایت مراجعه فرمائید .
ریس و نوقا را از سوغات افتخاری ( مابین منصور و چایکنار تبریز )
جشنواره های استان – روستاهای گردشگری – موزه های تبریز – پارک های تبریز – رستورانهای خوب استان – نقشه تبریز – چشمه های آب معدنی و آبگرم استان – اماکن گردشگری استان – فرش تبریز–استخر های تبریز – باقلوای تبریز – هتل های تبریز – کفش دست دوز چرم تبریز – پزشکان متخصص تبریز – پزشکان فوق متخصص تبریز – آذربایجان شرقی در یک نگاه